Ostatnie lata pokazały dość dobitnie, że sprzedaż oferty edukacyjnej stoi przed ogromnym wyzwaniem. Przemiany w systemie nauczania, a potem nieoczekiwana i zmieniająca się dynamiczne sytuacja związana z pandemią pokazały, że rynek wydawniczy jest daleki od stabilizacji. By utrzymać i wzmocnić swoją pozycję na rynku, każde wydawnictwo musi umiejętnie koncentrować swoje wysiłki na innowacjach, które skutecznie wpłyną na jego rozwój. Czy cyfrowe podręczniki są koniecznością, czy tylko dodatkowym wyróżnikiem oferty, a może chwilową modą podyktowaną przez ograniczenia związane z pandemią? Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu.

Materiały edukacyjne i podręczniki, a ich cyfrowa rzeczywistość

Już od lat rosnącą popularnością cieszą się rozwiązania multimedialne, szczególnie w przypadku nauki języków obcych oraz kursów specjalistycznych. Ograniczenia mające zapobiegać rozprzestrzenianiu się COVID-19 sprawiły, że nauczanie zdalne stało się powszechne. Nauczyciele, wykładowcy, a także wydawcy podręczników stanęli przed wyzwaniem dostosowania się do aktualnych warunków, tak by uczniowie i studenci mogli jak najlepiej odnaleźć się w tej sytuacji, a jakość edukacji nie spadła. Kadra i uczący się dopasowali się do zaistniałych warunków, jak umieli najlepiej [1], ale rynek wydawniczy nie był przygotowany na pojawienie się tego czarnego łabędzia.

Naturalnie nie brakowało dobrych chęci wśród wydawców. Na rynku pojawiło się wiele materiałów cyfrowych – w postaci PDF czy e-booków. Jednak nie są to rozwiązania optymalne do prowadzenia zajęć online oraz utrzymania zaangażowania na  lekcji i motywacji uczniów w trudnych warunkach nauki zdalnej czy hybrydowej. Ta forma nauczania wymaga zupełnie nowych rozwiązań zarówno z punktu widzenia nauczyciela, jak i ucznia.

Brak interaktywności materiałów jest główną bolączką nauczycieli. Nie tylko nie sprzyja zaangażowaniu uczniów i utrzymaniu ich uwagi w czasie zajęć online, ale przede wszystkim utrudnia ewaluację ich postępów w nauce. Nie jest możliwe śledzenie na bieżąco pracy uczniów z PDF-em ani ocenianie rozwiązywanych przez nich zadań. Nauczanie zaczyna się ograniczać do przesyłania plików lub współdzielenia ekranu. Dlatego tak istotne jest, by rozszerzając ofertę o cyfrową wersję podręcznika, spojrzeć dalej w przyszłość i rozważyć bardziej zaawansowane formy digitalizacji niż standardowy PDF czy e-book. Warto wybrać format, który posiada tę najistotniejszą w procesie edukacji cechę – interaktywność. Takim formatem jest na przykład interaktywny podręcznik znany jako e-coursebook. Wygląda jak klasyczny podręcznik, zachowuje jego walory estetyczne, a jednocześnie działa jak kurs online o rozbudowanych możliwościach. Tym samym wypełnia lukę w cyfrowej edukacji, pozwala wykorzystać efektywnie technologię w nauczaniu.

Ożywianie podręcznika

Podręczniki przygotowane w formie e-coursebooka dają wyjątkowe możliwości pod kilkoma względami:

• na zajęciach zdalnych praca z interaktywnym materiałem odbywa się na oczach nauczyciela – na bieżąco widzi on działania ucznia i ma możliwość korygowania jego odpowiedzi – rozwiązuje to problem ewaluacji postępów w nauce podczas lekcji online,
• uczeń pracując samodzielnie może na bieżąco sprawdzać odpowiedzi w wykonywanych zadaniach i śledzić swoje postępy – a jak wiadomo widoczne efekty własnej pracy przekładają się na motywację do dalszej nauki,
• interfejs e-coursebooka wyposażony w intuicyjne menu ułatwia nawigację i umożliwia szybki dostęp do wszystkich jego funkcji
• technologia e-coursebook łączy w jednej aplikacji różne materiały interaktywne (ćwiczenia, fiszki, nagrania, filmy, webizzy) eliminuje tym samym potrzebę korzystania z zewnętrznych serwisów, plików, linków – pozwala to ograniczyć dekoncentrację uczniów,
• wielojęzyczny interfejs posiada wbudowany słownik oraz możliwość tłumaczenia poleceń – co jest szczególnie istotne przy samodzielnej nauce języków obcych.

Z założenia e-coursebook może być używany przy nauczaniu zdalnym oraz hybrydowym, a także podczas tradycyjnych lekcji w klasie czy w ramach nauki samodzielnej. Nauczyciele i uczniowie mogą wspólnie z niego korzystać w ramach Wirtualnej Sali Lekcyjnej. Każdy e-coursebook działa zarówno na komputerach stacjonarnych, laptopach, jak i urządzeniach mobilnych – smartfonach czy tabletach. W szkole, idealnie sprawdzi się przy pracy z tablicą interaktywną.

Jakie korzyści odniesie nauczyciel?

Narzędzie, jakim jest e-coursebook w dużym stopniu ułatwia pracę nauczycieli. Dzięki niemu mogą zaoszczędzić sporo czasu, ponieważ pozwala im szybciej przygotować zajęcia i czuwać nad postępami uczniów. Nie tylko na bieżąco sprawdza rozwiązania interaktywnych ćwiczeń, ale też pomaga tworzyć testy online, zadania domowe czy własne ćwiczenia uzupełniające. Takie materiały bez wątpienia pomagają skuteczniej zwiększyć zaangażowanie uczniów.

e-coursebook w oczach ucznia – hejty czy lajki?

Żyjemy w „czwartej rewolucji przemysłowej”, w świecie, gdzie technologie są wszechobecne, a dzieci dorastają w cyfrowej rzeczywistości. Interaktywność, a także… pragmatyzm to „must have” w oczach pokolenia Z. Dlatego właśnie e-coursebooki idealnie wpasowują się w te trendy i dzięki temu są bardzo pozytywnie odbierane przez młodzież. Nie trzeba o nich pamiętać, dźwigać w plecaku czy zastanawiać się, jak zmieścić je w szafce. Są atrakcyjniejsze od tradycyjnych pomocy naukowych, a także łatwiej dostępne. Można je błyskawicznie kupić i zacząć używać jeszcze tego samego dnia – nie czeka się na dostawę, uzupełnienie braków w magazynie itp. Do tego da się z nich korzystać w każdym miejscu, jeśli tylko ma się dostęp do laptopa czy urządzenia mobilnego z internetem.

Czas na wydawnictwo – pomówmy o kosztach

Modernizacja oferty jest naturalnym kierunkiem rozwoju każdego przedsiębiorstwa, jeśli chce się rozwijać i utrzymać swoją pozycję na rynku. A kluczowym elementem modernizacji wydawnictwa jest dziś digitalizacja podręczników. Pozostaje tylko pytanie, jaką strategię przyjąć przy jej wdrażaniu. Istnieją dwie możliwości:

• opracowanie własnego oprogramowania, wiążące się z bardzo wysokimi kosztami w obszarze R&D, a także z późniejszym wdrożeniem i utrzymaniem infrastruktury, działu IT oraz obsługi klienta. Autorski system to rozwiązanie, które wymaga ogromnego zaangażowania czasowego i organizacyjnego, nie dając równocześnie gwarancji sukcesu.
• wykorzystanie gotowej technologii e-coursebook – przetestowanego, łatwego w użyciu i dostępnego od ręki rozwiązania, które nie generuje żadnych kosztów wstępnych oraz stałych związanych z utrzymaniem infrastruktury i działu IT.

Argumentów za skorzystaniem z gotowego i funkcjonującego już na rynku rozwiązania jest więcej. Rynek aplikacji online dynamicznie się zmienia, a jego użytkownicy są bardzo wymagający. Przyjęło się za oczywiste, że usługi dostępne online powinny być dostępne zawsze i wszędzie. SLA na poziomie 99% i wyższym generują bardzo wysokie koszty stałe dla podmiotu oferującego produkty cyfrowe. Decydując się na technologię e-coursebook, przenosimy odpowiedzialność za jakość i stabilność dostępu produktu na doświadczonego usługodawcę.

Warto także wziąć pod uwagę fakt, że autorska wersja e-podręcznika, nie poparta szczegółową analizą i badaniami oczekiwań użytkowników, może zostać niezaakceptowana przez klientów. Liczne rozwiązania e-learningowe, w tym prototyp e-coursbooków, były testowane i dopracowywane przez właściciela technologii e-coursebook na przestrzeni ponad 10 lat. Dlatego też wybierając digitalizację w formie e-coursebooka, wydawnictwo może być pewne, że jest to produkt spełniający potrzeby i oczekiwania klientów z segmentu edukacyjnego.
Ostatnim – choć równie ważnym argumentem – przemawiającym za wyborem technologii e-coursebook jest możliwość publikowania e-coursebooków zupełnie za darmo. Wydawnictwo płaci jedynie marżę od sprzedanych egzemplarzy.

Prosta droga do rozwoju

Choć na pierwszy rzut oka tego nie widać, digitalizacja podręczników w technologii e-coursebook to także sposób na poszerzenie oferty rynkowej. Z jednego podręcznika drukowanego można łatwo stworzyć kilka różnych e-coursebooków, które mogą być sprzedawane w różnych cenach jako wersje podstawowe lub bardziej rozbudowane (np. o dodatkowe ćwiczenia, testy, komentarze lub multimedia). Pozwala to na zwiększenie liczby odbiorców, którzy charakteryzują się różnymi potrzebami i możliwościami finansowymi. Ogromną zaletą e-coursebooków jest także możliwość łatwej aktualizacji treści, co jest szczególnie istotne w przypadku szybko zmieniających się danych ekonomicznych czy faktów z otaczającego nas świata.

W przypadku sprzedaży podręczników cyfrowych wydawnictwo jest w stanie znacznie ograniczyć koszty operacyjne np. te związane z drukiem, magazynowaniem i dystrybucją książek oraz tłoczeniem płyt CD.

Warto także zwrócić uwagę, że e-coursebook rozwiązuje istniejący na rynku wydawniczym problem nielegalnego kopiowania książek. Każdy e-coursebook jest przypisany do konkretnego użytkownika – nie ma możliwości skopiowania, pobrania, odsprzedania czy udostępnienia jego treści. Dzięki temu wydawnictwo nie ponosi strat związanych z łamaniem praw autorskich.

Wyjątkowo łatwa jest również promocja e-coursebooków, gdyż bez ponoszenia żadnych kosztów można udostępnić na określony czas w pełni funkcjonalny e-coursebook bądź jego fragment nauczycielom bądź uczniom do przetestowania.

Proces stworzenia e-coursebooka jest wyjątkowo prosty. Dzięki intuicyjnemu kreatorowi przygotowanie cyfrowej wersji podręcznika jest szybkie i nie wymaga specjalnych umiejętności.

Czy warto wybrać technologię e-coursebook?

Korzystanie z technologii e-coursebook pozwala wydawnictwu zwiększyć dochody, poszerzyć ofertę i rozwinąć dodatkowe kanały dystrybucji, a zaoszczędzony czas i środki zainwestować w jego dalszy rozwój.

Obserwując wymagania stawiane przez podmioty odpowiedzialne za edukację na całym świecie [2] oraz oczekiwania konsumentów, można śmiało stwierdzić, że cyfrowe podręczniki wciąż umacniają swoją pozycję w procesie edukacji i wkrótce staną się jego kluczowym elementem. Warto więc rozważyć wdrożenie technologii e-coursebook w planach rozwoju wydawnictwa.

——
[1] Badanie „Edukacja zdalna w czasie pandemii” https://centrumcyfrowe.pl/edukacja-zdalna/
[2] Komisja Europejska /EACEA/Eurydice, 2019. Digital Education at School in Europe. EurydiceReport. [Edukacja cyfrowa w szkołach w Europie. Raport Eurydice] Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/d7834ad0-ddac-11e9-9c4e-01aa75ed71a1/language-pl/format-PDF